آیا درمورد پلاستیک های زیست تخریب پذیر چیزی می‌دانید؟
نگاهی به اطرافمان
اگر بخواهیم نگاهی به محیط زندگی خود بیندازیم، متوجه آن می شویم که در میان انبوهی از پلاستیک ها اسیر شده ایم. تقریباَ اکثر چیزهایی که به طور روزانه خریداری می کنیم ؛ از مواد غذایی و انواع نوشیدنی ها گرفته تا مواد شوینده؛ همه دارای بسته بندی پلاستیکی هستند!
بسته بندی های پلاستیکی محافظت عالی از محصولات گوناگون را فراهم آورده و در عین حال ارزان قیمت می باشند. ولی درمقابل، به مدت طولانی و شاید برای همیشه در طبیعت باقی مانده و مشکلات زیست محیطی فراوانی را ایجاد می کنند. مشکل اساسی دیگر آن است که اغلب پلاستیک های تولید شده به روش سنتی،از منابع تجدید ناپذیری همچون نفت، گاز و ذغال سنگ تولید می شوند.
نگاهی ب آمار سالانه تولید پلاستیک و تلاش محققان برای غلبه به این موضوع
در سال ٢٠١٠ میلادی میزان تولید سالانه پلاستیک در جهان ۸٠ میلیون تن برآورد شد که این میزان بیانگر بیش از ۵٠٠% رشد در طول ٣٠ سال گذشته می باشد.
در تلاش برای غلبه بر این گونه مشکلات زیست محیطی، محققان و مهندسین بیوشیمی مدت ها بر روی تولید پلاستیک از منابع تجدید پذیری همچون گیاهان کار کرده اند.
معنای زیست تخریب پذیر
واژه “زیست تخریب پذیر” بدین معناست که ساختار یک ماده می تواند توسط میکرواورگانیسم های موجود در طبیعت شکسته شده ، به مواد ساده تری تبدیل گردد و در نتیجه برای همیشه در طبیعت باقی نماند. ایده تولید پلاستیک های زیست تخریب پذیر از اواخر دهه ۸٠ میلادی مطرح شد. در آن زمان شک و تردید ها در مورد کاربرد واقعی این گونه پلاستیک ها وجود داشت چرا که هنوز معیارهای اندازه گیری و استاندارهای ویژه ای در این وادی تهیه و تدوین نگردیده بود. اما امروزه با توسعه مطالعات، دانش بشر در این زمینه پیشرفت محسوسی داشته و حتی استاندارهای ویژه ای تدوین گردیده که چند مورد از آنها معرفی می شود:
ASTM D6400: استاندارد قابلیت تبدیل شدن به کمپوست در مراکز شهری و صنعتی تولید کمپوست
ASTM D6868: استاندارد مربوط به قابلیت تخریب پذیر بودن لیبل (برچسب) مورد استفاده در بسته بندی محصولات
ASTM D7081: استاندارد مربوط به قابلیت زیست تخریب پذیری پلاستیک های غیرشناور در محیط دریایی
به طور کلی، تجزیه ۶٠ الی ۹٠ درصد یک محصول در مدت ۶٠ تا ١۸٠ روز و در یک محیط تولید کمپوست استاندارد، از الزامات زیست تخریب پذیر بودن پلاستیک است.
دلیل زیست تخریب ناپذیر بودن پلاستیک های سنتی، بزرگ و طویل بودن بیش از حد مولکولهای پلیمری و وجود اتصالات محکم بین آنهاست که در نهایت شکسته شدنشان توسط میکرواورگانیسم ها را بسیار مشکل و حتی غیرممکن می سازد.
مزایای زیست محیطی پلاستیک های زیست تخریب پذیر منوط به دفن مناسب آنهاست!
پلاستیک زیست تخریب پذیر برای تجزیه شدن در طبیعت باید ماه ها در معرض حرارت بالا ، رطوبت و اکسیژن قرار گیرد که چنین شرایطی تنها در مراکز حرفه ای تولید کمپوست یافت می شود.
بایوپلاستیک ها از منابع تجدید پذیری مانند نشاسته ذرت یا نیشکر تهیه می گردند، در حالی که پلاستیک های زیست تخریب پذیر(که ساختار مولکلولی آنها تحت شرایطی خاص شکسته می شود) می توانند از منابع کشاورزی یا پتروشیمی ساخته شوند.
پلاستیک های زیست تخریب پذیر چندین سال است که در موارد خاص مورد استفاده قرارگرفته اند (بطور مثال: نخ های بخیه خود جذب) اما تقریباُ ٢ دهه است که استفاده از آنها برای مصارف عمومی آغاز شده است (توضیح: در اوایل دهه ۹٠ میلادی ، بشقاب ها و کیسه های پلاستیکی زیست تخریب پذیر ساخته شده از پلیمرهای معمولی، مانند پلی اولفینهای مخلوط با ترکیب نشاسته، به عنوان یک جایگزین سبز معرفی شدند).
محصولات زیست تخریب پذیر لزوماَ قابلیت تبدیل به کمپوست را ندارند
زیست تخریب پذیری: فرایندی است که در آن میکرواورگانیسم ها سبب تجزیه و جذب ماده می گردند.
تبدیل شدن به کمپوست: فرایندی است که در آن مواد طی یک دوره زمانی خاص تخریب شده و آب،دی اکسید کربن و هوموس تولید می کنند.
بنابراین به علائم و توضیحات نوشته شده روی پلاستیک ها بیشتر توجه کنید و ترجیحاَ آنهایی را که قابلیت تبدیل شدن به کمپوست را دارند انتخاب کنید.
نکته اساسی این است که همه پلاستیک های زیست تخریب پذیر به یک روش مشابه تولید نمی شوند و بایستی مراقب ادعا های گمراه کننده برخی تولید کنندگان بود.
اگر تصور می کنید که درصورت استفاده روزانه از پلاستیک های زیست تخریب پذیر و دفن یا رها کردن آنها در طبیعت، این گونه پلاستیک ها به طور معجزه آسایی ناپدید می شوند سخت در اشتباهید.
از انداختن پلاستیک های زیست تخریب پذیر در مخازن زباله تر جداَ خودداری نمایید چرا که آنها با دفن شدن،نور، اکسیژن و رطوبت مورد نیاز برای تخریب پذیری از بین می روند، در غیراینصورت این پلاستیک ها سالیان سال باقی می مانند.
چنانچه با عبارت “١٠٠% تجزیه پذیر” بر روی بسته بندی یا کیسه پلاستیکی مواجه شدید بدانید که معنای آن زیست تخریب پذیری یا قابل تبدیل شدن به کمپوست نیست. این گونه پلاستیک ها از طریق افزودن برخی افزودنی ها به پلاستیک های سنتی به دست می آیند. افزودنی های مربوطه باعث می شوند که پلاستیک به دست آمده پس از مدتی به تکه های کوچکتر تبدیل شود که البته این تکه های کوچک مانند پلاستیک های سنتی، سال ها در طبیعت باقی می مانند.
